Vlinders in de buik, een heethoofd zijn of vervuld zijn van geluk. Het zijn niet zomaar gezegdes, zo blijkt uit een nieuwe studie. Elke emotie voelen we op een andere plek in ons lichaam.
Gebroken hart geeft pijn in de borst
Bij een gebroken hart voel je écht pijn in je borstkas. Terwijl schaamte van je gezicht af te lezen is. Dat is nu visueel vastgelegd op een soort emotionele landkaart. Finse onderzoekers stelden die op met de hulp van 700 proefpersonen.
Ze kregen een reeks beelden, verhalen, woorden en geluiden voorgeschoteld. Daarna werd gevraagd welke emotie ze ervaarden en waar op het lichaam ze meer activiteit voelden. Tegelijkertijd moesten ze ook aangeven welke lichaamsdelen net rustiger werden.
Kaartjes van emoties
Op basis van al die resultaten konden de onderzoekers de kaartjes maken. Geluk blijkt je hele lichaam te vervullen van een warme gloed. Liefde is dan weer vooral voelbaar in de borststreek en in de buik. Van verdriet worden je ledematen week, van woede gaat je hoofd en borstkas koken, terwijl je lichamelijke ervaringen bij een depressie juist afgestompt worden. En van afkeer word je ook letterlijk misselijk.
Automatismen
De wetenschappers werkten met Finse, Zweedse en Taiwanese proefpersonen. Er was geen enkel cultureel verschil in hoe we emoties ervaren. ‘Alle culturen hebben wel spreekwoorden en uitdrukkingen die een gevoel linken met een deel van het lichaam. Ze zijn metaforisch, zoals bijvoorbeeld de vlinders in de buik. Maar ze blijken dus ook een biologische grondslag te hebben’, zegt één van de auteurs van de studie, Lauri Nummenmaa van de Aalto universiteit. ‘De resultaten zijn interessant voor hoe we de lichamelijke component van emoties begrijpen. Bovendien kunnen de kaarten ook helpen om een diagnose te stellen bij emotionele afwijkingen.’
Snel reageren
Dat gevoelens een invloed hebben op ons lichaam, heeft ook een reden. ‘Ze bereiden ons voor om snel te reageren op gevaar, maar ook op plezierige gebeurtenissen en leuke sociale interacties’, stelt hij. Soms kunnen emoties zo zelfs ons leven redden. ‘Stel dat je een slang ziet. Je bent bang en dus stuurt je zenuwstelsel meer zuurstof naar de spieren en gaat je hartslag omhoog. Je bent helemaal klaar voor een snelle reactie om om te gaan met de bedreiging. Dat gaat automatisch, zonder dat je erbij hoeft na te denken.’