Bij het woord vreemdeling komt bij mij altijd, ook al is het hartje zomer, het liedje op van Sinterklaas. Het is een vreemdeling, zeker, die verdwaald is zeker, ik zal eens even vragen naar zijn naam. Het proefschrift van sociologe Leen Sterckx genaamd Trouwen met een vreemdeling, bracht mij hier weer toe.
Integratie minderheidsgroepen
Maar waar naar toe hebben gemengde huwelijken van autochtone Nederlanders met partners van Turkse of Marokkaanse komaf de betrokkenen gebracht? Heeft het überhaupt al iets gebracht? Al is het alleen maar goed geweest voor de integratie van deze minderheidsgroepen? Juist niet blijkt. Jongeren die gemengd trouwen, komen veelal los te staan van de groep waar zij uit voortkomen. Ze zijn geen wegbereiders gebleken, wat mogelijk jaren lang gedacht is, ze blijven uitzonderingen.
Trouwen met een vreemdeling
Leen Sterckx komt tot deze conclusie in haar proefschrift Trouwen met een vreemdeling waarop ze deze week promoveert aan de Universiteit van Amsterdam. Ze heeft meer dan 10 jaar onderzoek gedaan, 28 stellen gevolgd en veel verhalen gehoord van betrokkenen. Volgens haar is het ijdele hoop te verwachten dat gemengde paren bevolkingsgroepen nader tot elkaar brengen. Een gemengd huwelijk leidt niet of nauwelijks tot emotionele banden tussen de familie en de vriendenkring van de partners.
Harmonie ver te zoeken
De bruiloft en het gesloten verbond schept geen verband tussen de families. Dus op kleine schaal is er ook geen sprake van integreren. Al bij de bruiloft, maar zeker in hun getrouwde leven, komen de verschillen pas boven drijven. Het blijft daardoor voor de koppels schipperen tussen de twee families. Wel of geen alcohol en geen mannen en vrouwen in dezelfde feestzaal? Bij komst kinderen gaat het over wel of niet besnijden, een Nederlandse of Marokkaanse naam? Mag daarna een kind wel of niet een frikandel bij zijn friet? Wat te doen bij overlijden van de Marokkaanse of Turkse partner, moet dan het lichaam terug naar land van oorsprong? Er zijn zoveel vragen en er zijn zulke grote cultuur verschillen. Op één lijn komen tussen de families is onhaalbare kaart. Harmonie tussen de familierelaties blijft ver te zoeken.
Autochtone vrienden
Jongeren uit Marokkaanse en Turkse families komen tegenwoordig volop leeftijdgenoten tegen met dezelfde wortels. Ze komen daardoor minder los van hun achtergrond. Nieuwe vrienden vinden in andere netwerken wordt steeds lastiger. Het aantal relaties buiten de eigen kring daalt licht. Onder de 10% van de jongeren van Turkse en Marokkaanse afkomst trouwt met een autochtone Nederlander. De verschillende bevolkingsgroepen worden steeds minder toegankelijk voor elkaar, volgens Sterckx.
Emancipatie van relatie
Daar komt bij dat de nieuwe stedelijke jeugd steeds meer er voor kiest zich te onderscheiden door hun geloof. Door de nieuwe kuisheid zal de keuze vaker vallen op iemand van dicht bij huis. Meisjes stralen met hun hoofddoek uit dat ze niet beschikbaar zijn voor avontuurtjes. De hoofddoek verschaft de meisjes bewegingsvrijheid, maakt een onderwijscarrière voor hen mogelijk. Het leidt daarnaast duidelijk niet tot emancipatie op het vlak van relaties. De hoogste prioriteit om tot de keuze van een partner over te gaan is hoe er volgens de Islam geleefd wordt. Zie het als een soort van daten, je spreekt dan in eerste instantie af met een onbekende. Dit gebeurt altijd met iemand erbij, een chaperonne. Jullie gesprek gaat enkel over het geloof. Dit gesprek moet voldoende zijn om voor jullie een oordeel te vellen of je goede partners voor elkaar zal zijn.
Geloof in elkaar
Wanneer je net als ik niet echt volgens een geloof leeft, zoals veel Nederlanders doen, dan blijft het voor ons lijken of je echt kiest om met een vreemdeling te trouwen. Is het geloof in je godsdienst zo sterk dat je geloof in een huwelijk ook zo enorm groot is, dan blijkt dit het enige echte selectie criterium te zijn voor een lang en gelukkig leven. Wanneer dit werkt, dan is het mooi. Is het selectie criterium niet het geloof in een godsdienst maar in een andere manier van leven, waarin jij je volledig kunt vinden met iemand, dan wil ik daar ook graag in geloven. Zie het als een volledig geloof in elkaar.
