Het is inmiddels meer dan tien jaar geleden dat de overheid middels een campagne op radio, televisie en internet het belang van veilig vrijen onderstreepte. Door de jaren heen werden allerlei spotjes en posters bedacht om de burgers erop te attenderen dat condoomgebruik essentieel is wanneer je wisselende seksuele contacten hebt. Daar stopte men in 2011 mee. Reden: het toenmalige kabinet was van mening dat de overheid op het gebied van leefstijl zo min mogelijk aan burgers moet voorschrijven. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt echter dat het aantal besmettingen met seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) in ons land stijgt. Is dit een aanleiding om de campagne terug te laten keren?
Chlamydia en gonorroe
De meeste mensen van 25 jaar en ouder zullen zich de campagne van destijds nog wel herinneren. Vanaf 1987 werden in 24 jaar tijd 15 verschillende campagnes uitgerold om de Nederlanders te wijzen op het belang van veilig vrijen. Inmiddels is echter een nieuwe generatie seksueel actief die deze campagnes niet heeft meegekregen. Onderzoeken tonen aan dat vier op de tien jongeren bij een one-night-stand geen condooms gebruiken. Dit is een zorgelijke ontwikkeling, want juist deze doelgroep is seksueel zeer actief en heeft ook vaak wisselende contacten. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu signaleerde een verontrustende stijging van het aantal gevallen van chlamydia en gonorroe in 2022. Bij die laatste aandoening was de stijging zelfs explosief te noemen: 33 procent meer besmettingen dan in 2021. Niet geheel verrassend is de stijging vooral duidelijk zichtbaar onder jongeren.
Onbewust een ander besmetten
Jongeren schijnen zich wel goed bewust te zijn van het risico op een ongewenste zwangerschap. Een vaak gehoorde reactie bij jonge vrouwen is dat een condoom niet nodig is, omdat ze de anticonceptiepil slikken. Ze gaan daarmee echter voorbij aan het risico om een soa op te lopen. Door opnieuw een campagne op te zetten over dit thema, creëer je meer bewustzijn onder de bevolking. Experts zijn dan ook nauwelijks verrast over de stijging in het aantal besmettingen. Chlamydia is de soa die in ons land het vaakst wordt vastgesteld: 24.684 besmettingen in 2022. Als we specifiek kijken naar de leeftijden van de betrokkenen, blijkt dat de stijging vrijwel geheel voor rekening komt van de leeftijdsgroep tot 25 jaar. Dit versterkt de aanname dat er een relatie is tussen het stoppen met de campagnes over veilig vrijen en het condoomgebruik. Bovendien merk je het vaak niet eens als je chlamydia hebt. Wanneer iemand zich er niet van bewust is de aandoening met zich mee te dragen, kan diegene een ander dus onbewust besmetten.
Praten over condooms
Wanneer je wisselende seksuele contacten hebt, is het belangrijk om altijd condooms bij je te hebben. Ga maar na: een spannende vrijpartij dient zich soms op een onverwacht moment aan. Als geen van beiden dan condooms op zak heeft, zou je ervoor moeten kiezen om geen seks te hebben. Dat is een teleurstelling voor allebei. Maar het risico op besmetting met een soa is nog veel minder aantrekkelijk. Voor condooms geldt dus steeds: beter mee verlegen dan om verlegen. Daarnaast is het goed om het altijd met je sekspartner te bespreken. Het is vaak lastig om te bepalen wat daarvoor het juiste moment is. Zodra je samen tot de conclusie komt dat je seks met elkaar gaat hebben, is het bespreekmoment daar. Geef duidelijk aan dat je gaat voor veiligheid of pak simpelweg een condoom om het duidelijk te maken. Je kunt het ook direct bij jezelf of je partner omdoen. Duidelijker kan niet!
